جوينده جان آمده اي عقل زهي کو
دلخواه جهان آمده اي قوم خهي کو
آمد سبب عشق در اصحاب دلي کو
آمده که بيجاده در آفاق کهي کو
اين نعمت جان را که به ناگاه در آمد
اي سرد مزاجان ز دل و جان شرهي کو
اين نطع پر از اسب و پياده و رخ و پيلست
بر نطع شما آخر فرزين و شهي کو
چون نيست قبولي به سوي درد شما را
در ماتم بي دردي تاريک رهي کو
اي زخمه زنان شد چو بهشتي ز رخش صدر
در صدر بهشت از ره داوود رهي کو
عيسي و خرش هر دو چو در مجلس مااند
آنرا چو سماع آمد اين را گيهي کو
گفتند که آن روي چو مه را شبهي هست
آن سلسلهاي شبه گوان را شبهي کو
در روز و شب چرخ چو زلف و رخ او کو
روز و شب پيوسته به زير کلهي کو
صاحب خبري رنگ سپيدست و سياه ست
اين هر دو چو آن هر دو سپيد و سيهي کو
جز چهره و جز غمزه او در صف ايام
روي همه دولت و پشت سپهي کو
اي خازن فردوس بگو کز پي نزهت
در خلد برين روي چنين جايگهي کو
بر گوشه خورشيد جز اين يوسف جان را
با آب گره کرده نگونسار چهي کو
معتوه شد از جستن معشوق سنايي
خود در دو جهان سوخته بي عتهي کو
در کارگه جور گرفتم که چو او هست
در بارگه عدل چو بهرام شهي کو
بهرام فلک را ز پي قبله و قبله
چون پايگهش پيشگه هيچ مهي کو
خردان و بزرگان فلک را به گه سعد
جز با شه ما باد گران پنج و دهي کو
دلي از خلق عالم بي غمي کو
برون از عالم دل عالمي کو
درين عالم دم و غم جفت بايد
مرا غم هست باري همدمي کو
نگويي تا که درد عاشقي را
بجز مرگ از دواها مرهمي کو
به عشق اندر ز بيم هجر بنماي
که از خلق عالم خرمي کو
اگر مردان عالم کمزنانند
ترا زان کمزدن آخر کمي کو
حکايت چند از ابليس و آدم
همه ابليس گشتند آدمي کو
جهان ديو طبيعت جمله بگرفت
دريغا از حقيقت رستمي کو
اگر دعوي کني در ملک بنماي
که در انگشت ملکت خاتمي کو
سليمان وار اگر خواهي همي ملک
ز بادت خنگ و ز ابرت ادهمي کو
چو در دين بر خلاف امر و نهيي
ز کامت ناله زير و بمي کو
همه سور هواي نفس سازند
ز آه و درد دينشان ماتمي کو
به شرع اندر ز بهر طوف کعبه
ز چيني و ز زنگي محرمي کو
بجز در عالم تسليم و تحقيق
دلي پر غم و پشت پر خمي کو
ز بهر عدت گور و قيامت
ترا در چشم دل نار و نمي کو
چو در ني بست تن ايمن نشستي
ز دل در جان جانت طارمي کو
همه گوينده فسق و فجوريم
ز هزل و ژاژ گفتن با کمي کو
براهيمان بسي بودند ليکن
بگو تا چون خليل و ادهمي کو
به عالم در فراوان سنگ و چاهست
ولي چون عيسي بن مريمي کو
سنايي وار در عالم تو بنگر
ز بهرش ارحمي و ترحمي کو
اگر فارغ شدي در دين ز دنيا
بست رخ بي ريا دل بي غمي کو