جمشيد و خورشيد ساوجي

مرا گفت اي سخنگوي گهر سنج
چه پنهان کرده اي در کنج دل گنج؟

کنون خواهم حديث آغاز کردن
در گنج سخن را باز کردن

کليد صبح در جيب افق بود
برآورد و در آن گنج بگشود

ملک چون گنج شد ز آن کنج بيرون
ز خازن خواست درجي در مکنون

مرا از تخت و گنج و پادشاهي
برآوردي، ازين بدتر چه خواهي؟

فدايت مي کنم چندانکه خواهي
ز تخت و گنج و ملک و پادشاهي

دوم بايد که پويد سوي افرنج
برسم باج از آن بوم آورد گنج

ملک مهراج را هژده پسر بود
سپاه و ملک و گنج از حد بدر بود

سر گنج درم را برگشادن
به لشکر بهر دشمن سيم دادن

جهاني پر غنيمت ديد قيصر
ز گنج و باد پاي و تخت و افسر

بدو دادي سپاه و گنج اين بوم
کنون خواهد به چينت بردن از روم

ز گنج و گوهر و خلخال و ياره
ز تاج و تخت و طوق و گوشواره

ديوان سنايي

جام را نام اي سنايي گنج کن
راح در ده روح را بي رنج کن

با عمارت چند سازي همچو رنج
با خرابي ساز و همچون گنج باش

جبرييل اينجا اگر زحمت کند خونش بريز
خونبهاي جبرييل از گنج رحمت باز ده

اي قبله حسن و گنج خوبي
تا کي بود از تو بيوفايي

دست مايه بندگانت گنج خانه فضل تست
کيسه اميد از آن دو زد همي اميدوار

بنهفته به حر گنج قارون
يک در تو در دو دانه گوهر

خواهي که ران گور خوري راه شير رو
خواهي که گنج در شمري دنب مار گير

ببردم به تن رنج در کنج محنت
که گنج خرد بر دل خود نهادم

قوي چون قبادم بدار از قناعت
اگر چند بي گنج و مال قبادم

اين گنج که تو ختم من از هستي
در بوته نيستيش بگدازم

سپاه و تخت و ملک و گنج بگذاشت
ز عشق راهت ابراهيم ادهم

از پي سنگين دل نامهرباني روز و شب
بر رخ چون زر نثار گنج گوهر داشتن

آنکه نايد گر به دست آيدش بر پا شد همه
گنج باد آورد ز استظهار ميرالمومنين