منطق الطير عطار

مرد گنجي ديد گنجي اختيار
سر بريدن بايدت کرد اختيار

ديوان امير خسرو

مرا گويي که دل بر يار ديگر نه، نهم، ليکن
همين در دل تو مي گنجي، کس ديگر نمي گنجد

ديوان شاه نعمت الله ولي

چو خوش گنجي است عشق او که در عالم نمي گنجد
چنين گنج ار کسي جويد نشانش کنج ويران ده

ديوان شمس

بنه سر گر نمي گنجي که اندر چشمه سوزن
اگر رشته نمي گنجد از آن باشد که سر دارد

جام جم اوحدي مراغي

گر ز روي ادب دهد رنجت
به از آن کز غضب دهد گنجت

شاهنامه فردوسي

ز گستردنيها و از بوي و رنگ
ببين تا ز گنجت چه آيد به چنگ

نترسي ز رنج و ننازي بگنج
بگيتي ز گنجت فزونست رنج

اگر گنجت آباد داري به داد
تو از گنج شاد و سپاه از تو شاد

چو رفتي سر و تاج و گنجت مراست
همان دختر و برده رنجت مراست

ديوان خواجوي کرماني

مارست غم عشقش و او گنج لطافت
گنجت چو بدست اوفتد از مار مينديش

جمشيد و خورشيد ساوجي

تو اين رنج مرا گر چاره سازي
ز هر گنجت ببخشم بي نيازي »

ديوان عطار

چون نيست گنج پاي به گنجت فروشدن
بي کنج شب گذار درين گنج اژدها

هيلاج نامه عطار

وصال حب حيدر به ز گنجت
وگر نه بعد از اين در دست رنجت

در اين گنجت اگر راهست بنگر
درون گنج شو و از گنج برخور

نمانده هيچ گنجت آشکار است
ترا منصور جان ديدار يار است

مختار نامه عطار

گنجت بايد به رنج خو بايد کرد
جان وقف بلاي عشق او بايد کرد

جوهر الذات عطار

ز گنجت رنج ديدي هر دمي باز
از آن اينجا نديدي محرمي باز

ببر رنجي که تا گنجت نمايم
ترا از رنج خود مزدي فزايم

نبايد تا برآري شور و غوغا
مکن شور ار شود گنجت پديدار

کز آن آيد يقين بخت پديدار
در اول پايه چون گنجت نمايد

در گنجت در اينجا بر گشايد
نظر اندازي آنگاهي سوي گنج

فرو ماني تو اندر حسرت و رنج
چنان گنجت کند بيخويش اينجا

شود گنجت دگر باره پديدار
دگر آهسته تر زان پيش و تن زن

ويس و رامين

برافشان تو به باد کينه گنجت
که همچون باد باشد يافه رنجت

ديوان فرخي سيستاني

نه مال ماوراء النهر در گنجت بيفزايد
نه درملک توافزوني پديد آيد ز صد چندان