شاهنامه فردوسي

ببايد شدن تا بدان روي چين
گر ايدونک گنجد کسي در زمين

ديوان خاقاني

در آغوش دو عالم غنچه زخمي نمي گنجد
هجوم آورده بر دلها ز بس تاراج مژگانش

ديوان خواجوي کرماني

معانئي که مصور شود ز صورت دوست
ز من مپرس که آن در بيان نمي گنجد

از آن چو کلک ز شستم بجست و گوشه گرفت
که تيرقامت اودر کمان نمي گنجد

جهان پرست ز درديکشان مجلس او
اگر چه مجلس او در جهان نمي گنجد

درين چمن که منم بلبل خوش الحانش
شکوفه ئيست که در بوستان نمي گنجد

چگونه نام من خسته بگذرد بزبان
ترا که هيچ سخن در دهان نمي گنجد

چو آسمان دل از مهر تست سرگردان
اگر چه مهر تو در آسمان نمي گنجد

ندانم آنکه ز چشمت نمي رود خواجو
چه گوهريست که در بحر و کان نمي گنجد

غنچه گوئي شاهد گلروي سوسن بوي ماست
کز لطافت در دهان او نمي گنجد سخن

ديوان سعدي

درون خلوت ما غير در نمي گنجد
برو که هر که نه يار منست بار منست

کلاه ناز و تکبر بنه کمر بگشاي
که چون تو سرو نديدم که در قبا گنجد

ز من حکايت هجران مپرس در شب وصل
عتاب کيست که در خلوت رضا گنجد

مرا شکر منه و گل مريز در مجلس
ميان خسرو و شيرين شکر کجا گنجد

چو شور عشق درآمد قرار عقل نماند
درون مملکتي چون دو پادشا گنجد

نماند در سر سعدي ز بانگ رود و سرود
مجال آن که دگر پند پارسا گنجد

سماع انس که ديوانگان از آن مستند
به سمع مردم هشيار در نمي گنجد

ميسرت نشود عاشقي و مستوري
ورع به خانه خمار در نمي گنجد

چنان فراخ نشستست يار در دل تنگ
که بيش زحمت اغيار در نمي گنجد

دگر به صورت هيچ آفريده دل ندهم
که با تو صورت ديوار در نمي گنجد

خبر که مي دهد امشب رقيب مسکين را
که سگ به زاويه غار در نمي گنجد

چو گل به بار بود همنشين خار بود
چو در کنار بود خار در نمي گنجد

چنان ارادت و شوقست در ميان دو دوست
که سعي دشمن خون خوار در نمي گنجد

به چشم دل نظرت مي کنم که ديده سر
ز برق شعله ديدار در نمي گنجد

ز دوستان که تو را هست جاي سعدي نيست
گدا ميان خريدار در نمي گنجد