ديوان انوري

راز عشقت نهان نخواهد ماند
زانکه در عقل و جان نمي گنجد

با غم تو چنان يگانه شدم
که دل اندر ميان نمي گنجد

طمع وصل تو ندارم ازآنک
وعده ات در زبان نمي گنجد

آخر اين روزگار چندان ماند
که دروغي در آن نمي گنجد

روي پنهان مکن که راز دلم
بيش از اين در نهان نمي گنجد

گويي از نيکويي رخ چو مهم
در خم آسمان نمي گنجد

چه عجب شعر انوري را نيز
معني اندر بيان نمي گنجد

کسي چون در سخن گنجد که مدحش
نه در اندازه وهم و خيالست

نعت تو کي گنجد اندر بيت چندي مختصر
راستي بايد سخن در صد مجلد مي رود

در پيرهن غنچه نمي گنجد گل
از شادي آنکه رنگ رويت دارد

ديوان بيدل دهلوي

در سر از شوخي نمي گنجد گل سوداي من
خم حبابي ميکند شور فلاطون مرا

در محيط از خودنمائيها نمي گنجد حباب
گر نفس بر خود نبالد گوشه دل تنگ نيست

جز بصحراي عدم (بيدل) کجا گنجد کسي
تنگي اين عرصه در دل جاي دل نگذاشته است

گرفتم نوبهاري پيش خود نشو و نما سرکن
بساط آرائي ناز تو در گلخن نمي گنجد

چو بوي گل وداع کسوت هستيست اظهارت
سر موئي اگر بالي به پيراهن نمي گنجد

بساط ماجراي سايه و خورشيد طي کردم
دران خلوت که او باشد خيال من نمي گنجد

زپرواز غبار رنگ و بو آواز مي آيد
که بال افشاني عنقا درين گلشن نمي گنجد

تو در آغوش بي پرواي دل گنجيده ئي ورنه
درين دقت سرا اميد گنجيدن نمي گنجد

درشتيهاي طبع از عشق گردد قابل نرمي
بغير از سعي آتش آب در آهن نمي گنجد

دل آگاه از هستي نبيند جز عدم (بيدل)
بغير از عکس در آئينه روشن نمي گنجد

گلي جز داغ رسوائي در آغوشم نمي گنجد
زسرتاپا چو جام باده يکچاک گريبانم

چه امکانست وهم غير گنجد در خيال من
توئي منظور اگر چشمم توئي مسموع اگر گوشم

ديوان پروين اعتصامي

عشق آنست که در دل گنجد
سخن است آنکه همي بر دهن است

شاهنامه فردوسي

خرد را و جان را همي سنجد اوي
در انديشه سخته کي گنجد اوي

کجا گنجد او در جهان فراخ
بدان فر و آن برز و آن يال و شاخ