شاهنامه فردوسي

بدين ژنده پيلان و اين خواسته
بدين لشکر و گنج آراسته

به گنج و بانبوه بودند شاد
زماني ز يزدان نکردند ياد

سپه بود و هم گنج آباد بود
سگالش همه کار بيداد بود

زمين و زمان پيش من بنده شد
جهاني ز گنج من آگنده شد

سران را همه هديه ها ساختند
يکي گنج زين سان بپرداختند

در گنج بگشاد و دينار داد
روان را بخون دل آهار داد

برآودر ازينسان بافسون و رنج
بپالود رنج و تهي کرد گنج

گوان از پي گنج و فرزند خويش
همان از پي بوم و پيوند خويش

ز شاهان و پيلان وز تخت عاج
ز مردان و اسپان و از گنج و تاج

نه کيخسرو آباد ماند نه گنج
نداريم اين زرم کردن برنج

من ايدر نمانم بسي گنج و تخت
که گردان شدست اندرين کار سخت

دگر نيمه ديهيم و گنج آن تست
که امروز پيگار و رنج آن تست

بلشکر چنين گفت پولادوند
که بي تخت و بي گنج و نام بلند

در گنج بگشاد شاه جهان
ز پرمايه چيزي که بودش نهان

بياورد ده جام گوهر ز گنج
بزر بافته جامه شاه پنج

ندارم دريغ از تو من گنج خويش
چرا برگزيني همي رنج خويش

مرا هرچ بايد ببخت تو هست
ز مردان وز گنج و نيروي دست

همه گنج و گوهر بتاراج داد
ازين بدره بستد بدان تاج داد

همه پر ز درد و همه پر زرنج
همه همچو گم کرده صد گونه گنج

سزدگر تو اينرا نداري برنج
بخواه آنچ بايد ز مردان و گنج

من از بهر بيژن ندارم برنج
فدا کردن جان و مردان و گنج

که اين خانه زان خانه بخشيده نيست
مرا با تو گنج و تن و جان يکيست

ز گردان و اسبان و شمشير و گنج
ببر هرچ بايد مدار اين برنج

چه بايد ز گنج و زلشکر بخواه
که بايد که با تو بيايد براه

ازان صد شتر بار دينار کرد
صد اشتر ز گنج درم بار کرد

که برخوردي از جان وز گنج خويش
مبادت پشيماني از رنج خويش

بدادي بمن گنج و تاج و گهر
جهاندار خويشان و مام و پدر

ببايد کشيدن درين رزم رنج
که بخشم شما رابسي تاج و گنج

همه لشکر از گنج و دينار شاه
بسر بر نهادند گوهر کلاه

دگر هرچ از گنج نزديک تست
همه دشمن جان تاريک تست

نه فرزند بايد نه گنج و سپاه
نه آزرم سالار و فرمان شاه

در گنج دينار و تيغ و کمر
همان مايه ور جوشن و خود زر

مرا گنج و مردان از آن تو بيش
بمردانگي نام از آن تو پيش

که سالاري و گنج و مردانگي
ترا دادم و زور و فرزانگي

هميدون فزونم بمردان و گنج
وليکن دلم را ز مهرست رنج

هميدون بهر کار با گنج خويش
گزيده ز بهر مني رنج خويش

ز مردان وز گنج و نيروي دست
همه ايزدي هرچ بايدت هست

تو از ديرگه باز با گنج خويش
گزيدستي از بهر ما رنج خويش

کجات آنهمه زور و مردانگي
سليح و دل و گنج و فرزانگي

کنون گنج و شاهي مرا با شماست
ندارم دريغ از شما دست راست

خداوند نام و خداوند گنج
خداوند شمشير و خفتان و رنج

ببزم اندرون گنج پيدا کند
چو رزم آيدش رنج بينا کند

اگر باژ ندهند کشور دهند
همان گنج و هم تخت و افسر دهند

سپاه و دل و گنج و دستور هست
همان رزم وبزم و مي و سور هست

در گنج بگشاد و روزي بداد
بسي از روان پدر کرد ياد

ازيشان کسي را نبد بيم و رنج
همي راند با خويشتن شاه گنج

در گنج بگشاد و روزي بداد
دلش پر زکين و سرش پر ز باد

باشکش بفرمود تا سوي زم
برد لشکر و پيل و گنج درم

نه دينار خواهد نه تخت و کلاه
نه اسب و نه شمشير و گنج و سپاه

بدين کار باشم ترا رهنماي
که گنج و سپاهت بماند بجاي