هفت اورنگ جامي

از يدالله چو پنجه اند اين پنج
زان گرانمايه گنج گوهر سنج

عقل داند ز تنگي هر کنج
که در او نيست ما و من را گنج

گر چه لا بود کان کفر جحود
هست الا کليد گنج شهود

چون ندانم که پي به گنج برم
بي طلب در طلب چه رنج برم

هر چه در گنج کنت کنز نهان
بود، در وي خدا نمود عيان

بود صد گنج گوهر آماده
همه در دست و پايم افتاده

مقبلي ناکشيده محنت و رنج
بردش اقبال و بخت تا سر گنج

گنج جذب خداي ذوالمنن است
ره سوي آن رعايت سنن است

هر که در بند آن رعايت بيش
بهره زان گنج بيش گيرد و پيش

داغشان باغ و رنجشان گنج است
گنجشان از کرم گهر سنج است

در طلب ناکشيده محنت و رنج
ريش گاوي بود توقع گنج

راي او گنج علم را مفتاح
روي او بزم ملک را مصباح

خواجه وقت وداع با او گفت
کاي دلت گنج رازهاي نهفت

آشپز گر پزد هريسه ز من
گرددش گنج سيم کيسه ز من

گر چه صد گنج دست شاه فشاند
بر زمين غير مدح شاه نماند

آنچه باقي اگر چه خاک در است
به ز فاني اگر چه گنج زر است

در گنج هستي به او باز شد
دلش مخزن گوهر راز شد

چو سوسن درين بوستان تيز گوش
طلسمي عجب بر سر گنج هوش

به هر جا بود زين سرا خانه اي
شود خالي از گنج ويرانه اي

درين کارگاه فسون و فسوس
ز مس ساختم پنج گنج فلوس

گشادم به مفتاح عزم درست
در گنج گفتار را وز نخست

سکندر که طبع هنر سنج داشت
به امکان درون از هنر گنج داشت

بر آن کس هزار آفرين بيش باد
که بر وي در گنج حکمت گشاد

که اي گنج حکمت قلم تيز کن
خردنامه اي از نو انگيز کن

فلاطون که فر الهيش بود
ز دانش به دل گنج شاهيش بود