جوهر الذات عطار

تو گنج ذات ديدي و شدي ذات
ز معمور تو اينجا جمله ذرات

حقيقت گنج ذات اندر صفاتي
ندانم اين بيان جز نور ذاتي

که بايد گنج تو جز ديد عطار
که بگشودي بکل تقليد عطار

ترا دارد دگر کس را ندارد
اگر چه گنج چون گوهر ندارد

ز گنج ذات خود او بي بهانه
ز دي دم از اناالحق جاودانه

توئي گنج و توئي منصور معني
دميده در دم خود صور معني

دهد مر جام عشق آنجا که خواهد
که آخر گنج ذات خود نمايد

تو اينجا يافتي تا خوش بداني
که بگشاده در گنج معاني

ترا اين گنج معني يار بخشيد
باخر مر ترا ديدار بخشيد

ترا اين گنج معني يار دادست
يقين بي زحمت اغيار دادست

ترا اين گنج معني رايگانست
که ديدارش به از کون ومکانست

ترا اين گنج معني شاه بخشيد
حقيقت مر دل آگاه بخشيد

گهي در عيش و گه در رنج باشد
گهي درويش و گه در گنج باشد

در او پيدا حقيقت نيک و بد کرد
طلسم ذات گنج اوست بنگر

که کردست از عيان نيکوست بنگر
طلسم گنج ذات اوست صورت

در او اعيان حقيقت راهبر بين
طلسم گنج ذات لا مکانست

که رخ بنمود اندر وي ضرورت
طلسم گنج ذات لا مکانست

در او پيدا همه راز نهانست
طلسم گنج ذات لا يزالست

در او پيدا همه راز جهانست
طلسم گنج ذاتست از حقيقت

که پيدا اندر او عين وصالست
طلسم گنج ذات آمد دل تو

شده کل پاک از عين طبيعت
طلسم گنج ذات آمد در او ديد

نموده در حواس اين مشکل تو
طلسم اين وجود و گنج جانست

بيانم بشنو از اعيان توحيد
ترا تا اين طلسم گنج باشد

دگر مر رنج جان ذات عيانست
طلسم گنج بشکن تا بداني

ترا پيوسته درد و رنج باشد
طلسم رنج بشکن گنج بستان