در لغز آتش سده و مدح سلطان محمود گويد
يکي گوهري چون گل بوستاني
نه زر وبه ديدار چون زرکاني
به کوه اندرون مانده ديرگاهي
به سنگ اندرون زاده باستاني
گهي لعل چون باده ارغواني
گهي زرد چون بيرم زعفراني
لطيفي بر آميخته با با کثافت
يقيني برابر شده با گماني
نه گاه بسودن مر اورا نمايش
نه گاه گرايش مرا وراگراني
هم او خلق را مايه زورمندي
هم او زنده را مايه زندگاني
ازو قوت فعل بري و بحري
ازو حرکت طبع انسي و جاني
غم عاشقي ناچشيده و ليکن
خروشنده چون عاشق از ناتواني
چو زرين درختي همه برگ و بارش
ز گوگرد سرخ و عقيق يماني
چو از کهربا قبه برکشيده
زده برسرش رايت کاوياني
عجب گوهرست اين گهر گر بجويي
مراو را نکو وصف کردن نداني
نشان دو فصل اندر و باز يابي
يکي نو بهاري يکي مهرگاني
ز اجزاي او لاله مرغزاري
ز آتار او نرگس بوستاني
به عرض شبه گوهري سرخ يابي
از و چون کند با تو بازارگاني
کناري گهر بر سر تو فشاند
چومشتي شبه بر سر او فشاني
ايا گوهري کز نمايش جهان را
گهي ساده سودي و گاهي زياني
نه سنگي و سنگ از تو ناچيز گردد
مگر خنجر شهريار جهاني
يمين دول مير محمودغازي
امين ملل شاه زاولستاني
شهي خسروي شهرياري اميري
که بدعت ز شمشير اوگشت فاني
ملک فره و ملکتش بيکرانه
جهان خسرو و سيرتش خسرواني
نه چون اوملک خلق ديده به گيتي
نه چون او سخي خلق داده نشاني
همه ميل او سوي ايزد پرستي
همه شغل او جستن آنجهاني
سپه برده اندردل کافرستان
خطر کرده در روزگار جواني
ز هندوستان اصل کفر و ضلالت
بريده به شمشير هندوستاني
نهاده که هند برخوان هندو
چو دشت کتر برسرخوان خاني
زهي خسروي کز بزرگي و مردي
ميان همه خسروان داستاني
ترا زين سپس جز فرشته نخوانم
ازيرا که تو آدمي را نماني
به بزم اندرون آفتاب منيري
به رزم اندرون اژدهاي دماني
ترا رزمگه بزمگاهست شاها
خروش سواران سرود اغاني
از اين روي جز جنگ جستن نخواهي
به جنگ اندرون جزمبارز نراني
به هر حرب کردن جهاني گشايي
به هر حمله بردن حصاري ستاني
ز بادسواران تو گرد گردد
زميني که لشکر بدو بگذراني
بخندد اجل چون تو خنجر بر آري
بجنبد جهان چون تو لشکر براني
ترا پاسبان گرد لشکر نبايد
که شمشير تو خود کند پاسباني
ندارد خطر پيش توکوه آهن
که آهن گدازي وآهن کماني
جهان را ز کفر و ز بدعت بشستي
به پيروزي و دولت آسماني
نپايد بسي تابه بغداد و بصره
غلامي به صدر امارت نشاني
اگر چه ز نوشيروان در گذشتي
به انصاف دادن چو نوشيرواني
کريمي چو شاخيست،او را تو باري
سخاوت چو جسميست، اورا تو جاني
همي تا کند بلبل اندر بهاران
به باغ اندرون روزو شب باغباني
به بزم اندرون دلفروز تو بادا
به دو فصل دو مايه شادماني
به وقت بهار اسپر غم بهاري
به وقت خزاني عصير خزاني
تو بادي جهان داور داد گستر
تو بادي جهان خسرو جاوداني
چنين صد هزاران سده بگذراني
به پيروزي و دولت و کامراني